खगोलप्रेमींनो,येत्या पौर्णिमेला 'स्ट्रॉबेरी मून' दिसणार

 खगोलप्रेमींनो,येत्या पौर्णिमेला 'स्ट्रॉबेरी मून'

खगोलप्रेमींनो तयारीला लागा, पूर्ण स्ट्रॉबेरी मून लवकरच उगवणार आहे. उत्तर गोलार्धात वसंत ऋतूतील हा शेवटचा पूर्ण चंद्र असण्यासोबतच जूनचा स्ट्रॉबेरी मून विषुववृत्ताच्या उत्तरेकडून दिसणारा वर्षातील सर्वात कमी उंचीवरचा पूर्ण चंद्र असेल, तसेच तो सूर्यापासून सर्वात दूर असलेल्या चंद्रांपैकी एक असेल.

चंद्र बुधवारी (११ जून) पहाटे ३.४५ वाजता हा (अमेरिकेच्या पूर्वेकडील भागासाठीच्या टाईमझोन नुसार) पूर्ण होईल; परंतु तो दिवसा खूप लवकर असल्याने, तो पाहण्याची सर्वोत्तम वेळ मंगळवारी (१० जून) संध्याकाळी असेल, जेव्हा तो संध्याकाळच्या वेळी उगवेल. चंद्र दिसायला लागल्यावर त्याच्या वरच्या उजवीकडे बघा, तुम्हाला वृश्चिक राशीतील अँटारेस नावाचा एक तेजस्वी तारा दिसेल, जो ५५० प्रकाशवर्ष दूर आहे.

उत्तर गोलार्धातून दिसणारा जून महिन्याचा पूर्ण चंद्र हा वर्षातील सर्वात कमी उंचीवरच्या चंद्रांपैकी एक असतो. याचे कारण असे की, पूर्ण चंद्र व्याख्येनुसार, सूर्याच्या विरुद्ध दिशेने असतो. त्यामुळे तो आकाशातील आपल्या ताऱ्याच्या स्थितीचे प्रतिबिंब असतो. उन्हाळी संक्रांत २० जूनच्या रात्री (किंवा २१ जून GMT) येते, जेव्हा सूर्य आकाशात सर्वाधिक उंचीवर असतो, त्यामुळे या दिवशीच्या सर्वात जवळचा पूर्ण चंद्र वर्षातील सर्वात कमी उंचीवर असतो. याचा अर्थ तो आग्नेय आकाशात संध्याकाळी उगवेल, दक्षिण आकाशातून प्रवास करेल. दक्षिण क्षितिजाच्या फार वर कधीच जाणार नाही आणि पहाटे नैऋत्य दिशेने मावळेल.

स्ट्रॉबेरी मून सूर्यापासून सर्वात दूर असलेल्या पूर्ण चंद्रांपैकी एक आहे. कारण, पृथ्वीची सूर्याभोवतीची कक्षा किंचित लंबवर्तुळाकार आहे. याचा अर्थ तिच्या कक्षेत एक सर्वात जवळचा बिंदू आणि एक सर्वात दूरचा बिंदू आहे. यावर्षी, सर्वात दूरचा बिंदू म्हणजे अपहेलियन हा ३ जुलै रोजी येतो. पूर्ण चंद्र सूर्याच्या विरुद्ध दिशेने असल्याने या काळात चंद्र वर्षभरात सूर्यापासून सर्वात दूर असतो. जूनचा पूर्ण चंद्र सूर्यापासून सुमारे १ लाख ५२ हजार २०० किलोमीटर दूर असेल.

एका संकेतस्थळानुसार, स्ट्रॉबेरी मूनला हे नाव उत्तर गोलार्धातील काही भागांमध्ये या महिन्यात पिकणाऱ्या रानटी स्ट्रॉबेरीच्या नावावरून मिळाले आहे. या महिन्याच्या पूर्ण चंद्रासाठी इतर मूळ अमेरिकन नावांमध्ये बेरीज राईपन मून, ग्रीन कॉर्न मून, हॉट मून आणि ब्लूमिंग मून यांचा समावेश आहे. इंग्रजी नावांमध्ये फ्लावर मून, प्लांटिंग मून आणि मीड मून यांचा समावेश आहे, तर काही सेल्टिक नावांमध्ये हॉर्स मून, ड्यान मून आणि रोझ मून यांचा समावेश आहे.